महिला सङ्घर्ष र शाहीन बाग

अम्बिका राई

वर्ष 2019-को डिसम्बर महिनादेखि नै चर्चामा आईरहेको मुद्दा हो सीटीजनसिप एमान्डमेन्ट एक्ट (सीएए)। यस एक्टले देशभरि नै हाहाकार मचाएको छ। सीएएको विरोध गर्दै आम जनता सडकमा उत्रिएर केन्द्र सरकारको विरूद्ध प्रदर्शन गर्दै आवाज उठाईरहेका छन्। यी सबै आवाजहरू मध्ये दिल्लीको ‘शाहीन बाग’बाट उठिरहेको आवाज दिनो दिन बुलन्द बनेर हाम्रा अघि आइरहेको छ। 

शाहीन बाग किन अनि कसरी?

12 डिसम्बर 2019-को दिन संसदमा सीटीजनसिप एमान्डमेन्ट एक्ट पास गरियो। देशभरी नै भाजपा सरकारप्रति आपत्ति जनाउदै आम जनताले उक्त कानुनको विरोध गर्दै प्रदर्शन गरे। त्यसै क्रममा दिल्लीको जामिया मिलिया इस्लामियाका विद्यार्थीहरूले सीएएको विरोधमा शान्तिपुर्ण प्रदर्शन गर्न थाले। 15 डिसम्बरको दिन जामियाका प्रदर्शनकारी छात्राहरूमाथि दिल्ली पुलिसले बर्बरतासाथ आक्रमण गऱ्यो। जामियाको क्याम्पसभित्र पसेर पुलिसले छात्राहरूमाथि टिअर ग्यास फ्याक्यो, लाइब्रेरी र होस्टेल तोरफोर गऱ्यो। छात्राहरूमाथि भएको यस आक्रमणले देशको गणतान्त्रिक व्यवस्था र छात्रा सुरक्षा-माथि गम्भीर प्रश्न खडा हुन गयो।

जामियाका छात्राहरू माथि भएको प्रशासनिक आक्रमण, सीएए अनि भाजपा सरकारको कट्टरवादी नीति विरूद्ध शाहीन बागका 10-15 जना आम महिलाहरूले सडकमा बसेर धर्ना प्रदर्शन शुरू गरे। बिस्तारै क्षेत्रका मानिसहरूले पनि यस धर्नामा भाग लिन थाले। 15 डिसम्बरमा शुरू गरिएको यो घर्ना आज (12.02.2020) 59 दिन पुर गरिसकेको छ। अझ चाखलाग्दो कुरा के भने, शाहीन बागमा भईरहेको उक्त आन्दोलनलाई केवल महिलाहरूले नेतृत्त्व दिइरहेका छन्। यी सङ्घर्षरत महिलाहरूमा धेरै जसो मुसलमान समुदायका महिलाहरू छन्। यी महिलाहरू मध्य धेरैले आफ्नो जीवनकालमा कुनै पनि आन्दोलनमा भाग लिएका थिएनन् होला। सधै घर-परिवारको हेरचाहमा व्यस्त रहने महिलाहरू आज सडकमा उत्रेर सरकारको दमनकारी नीतिको घोर विरोध गर्दै आफ्नो आवाज दह्रिलो पारिरहेका छन्। उनीहरू सरकार समक्ष नझुक्ने निर्णय लिएर सडकमा बसेका छन्। यहाँ सबै उमेरका महिलाहरू छन्। 80-90 वर्ष पुगेका महिलाहरू पनि यस घर्नामा सरिक बनेका छन्। दिल्ली वारपारका धेरै जस्ता माहाविध्यालय अनि विश्वविध्यालयका छात्राहरू सुरूदेखि नै शाहीन बागका आन्दोलनकारी महिलाहरूलाई सघाउन सक्रिय छ। यती मात्र होइन, देशभरिका मानिसहरू एकवद्धता जनाउन हरेक दिन शाहीन बागमा भेला हुन्छन्। आसामको तिन्सुखियाबाट एकजना औकासप्राप्त शिक्षक दलजित सिंघ शाहीन बाग पुगेका थिए। आन्दोलनकारी महिलाहरूसँग भेट गरि उनी पनि धर्नमा सामेल भए। गोपालगञ्ज बिहारको 70 वर्षीय मोहम्मद सलाहुदीन हरेक दिन शाहीन बागमा मुन्शी प्रेमचन्दका क्रान्तिकारी किताबहरू वाचन गर्छन्। 15 जनवरी 2020-को दिन पनि पन्जाबबाट लगभग सयजना कृषकहरू शाहीन बाग आएका थिए। दिल्लीका असंख्य मानिस, पन्जाबका कृषक, केरल अनि महाराष्ट्रका युवा–छात्रा वर्ग अनि अन्य मानिसहरू आज शाहीन बागता क्रान्तिकारी अंग हुन पुगेका छन्। शाहीन बागमा हरेक दिन सङ्घर्षका गीत, कविता, भाषण गुञ्जी रहन्छन्। सरकार विरूधको यो लड़ाईमा शाहीन बाग एक्लै उभिएको छैन। दिल्लीको सीलामपुर, हौज रानी, कोलकताको पार्क सर्कस, भोपालको इकबाल मैदान, कानपुर, मुम्बई, अनि देशका अन्य स्थानहरूमा सङ्घर्षकारी मानिसहरू एक जुट भएर सत्ताको दमनकारी नीति विरूद्ध आवज उठाइरहेका छन्। आज विश्वमा चलिरहेको महिला आन्दोलनहरू मध्य ‘शाहीन बाग’ को नाम सधै नै याद राखिने छ। हामीले शाहीन बाग अनि त्यहाँका महिलाहरूबाट धेरै कुरा सिख्न जरूरी बनेको छ। महिला इन्क़लब, शाहीन बाग जिन्दावाद!